در سال‌های اخیر با افزایش تمایل مردم به داشتن خودروهای خاص و لوکس، یکی از مسیرهایی که بسیاری از علاقه‌مندان به خودرو در ایران انتخاب کرده‌اند، استفاده از خودروهای با پلاک گذر موقت است. اما یکی از سوالات پرتکرار در این زمینه این است: مهلت تردد خودروهای گذر موقت چقدر است؟ در این مقاله به بررسی دقیق قوانین، شرایط تمدید، جرائم احتمالی، و نکاتی پیرامون واردات و استفاده از این خودروها می‌پردازیم.
با تغییر قوانین گمرکی و مالیاتی در سال 1404، مقررات مربوط به خودروهای گذر موقت دچار تحولات اساسی شده است. این مقاله به‌روزرسانی جامعی از شرایط، مدت مجاز تردد، جرائم، و فرآیندهای اداری ارائه می‌دهد.
خودرو گذر موقت چیست و چه کسانی می‌توانند از آن استفاده کنند؟
خودروی گذر موقت، وسیله‌نقلیه‌ای است که به‌صورت موقت و بدون ثبت‌دائم در گمرک ایران وارد می‌شود. بر اساس قوانین جدید 1404، کاربران مجاز شامل:
- ایرانیان مقیم خارج با پاسپورت یا اقامت معتبر
- گردشگران خارجی با خودروی شخصی
- واردکنندگان نمایشگاهی/آزمایشی با مجوز وزارت صنعت
- مالکان خودروهای انتقالی بین استانی (خرید از استان دیگر) 16.
شرایط کلیدی استفاده در 1404
| گروه کاربری | مدارک ضروری | محدودیت‌های جدید |
| ایرانیان مقیم خارج | پاسپورت خارجی + کارت اقامت | ممنوعیت فروش در ایران |
| گردشگران خارجی | ویزای معتبر + بیمه بین‌المللی (کارت سبز) | الزام خروج پس از پایان مهلت |
| نمایشگاهی‌ها | مجوز وزارت صنعت + گواهی عدم قابلیت فروش | حداکثر ۶ ماه تردد |
مدارک مورد نیاز برای دریافت پلاک گذر موقت در 1404
طبق بخشنامه‌های گمرکی جدید، مدارک زیر الزامی است:
- مدارک هویتی:
- پاسپورت و ویزای معتبر (برای خارجی‌ها)
- کارت ملی و شناسنامه (برای ایرانیان)
- مدارک خودرو:
- سند مالکیت خارجی با ترجمه رسمی
- کارت خودرو (Car Registration) معتبر
- مدارک گمرکی:
- مجوز ورود موقت (Temporary Import Permit)
- رسید پرداخت عوارض گمرکی 100% برای خودروهای وارداتی ایرانیان مقیم خارج 6
- بیمه:
- بیمه‌نامه بین‌المللی کارت سبز (Green Card)
- بیمه شخص ثالث ایران (برای مدت اقامت)
📌 نکته فنی 1404: خودروهای نمایشگاهی باید گواهی عدم قابلیت فروش از گمرک ارائه دهند.
مدت زمان قانونی تردد خودروهای گذر موقت در 1404
مهلت تردد بر اساس نوع کاربری و منبع صدور مجوز متفاوت است:
جدول مهلت مجاز تردد خودروهای گذر موقت در 1404
| نوع خودرو | مهلت اولیه | امکان تمدید | شرایط تمدید |
| ایرانیان مقیم خارج | ۱ تا ۳ ماه | ✅ (حداکثر ۶ ماه) | تأیید گمرک + پرداخت ۵۰% ارزش خودرو به عنوان عوارض |
| گردشگران خارجی | ۳ ماه | ✅ (۱ بار) | ارائه بلیط خروج + تأیید پلیس راهور |
| نمایشگاهی/آزمایشی | ۶ ماه | ❌ | خروج قطعی پس از پایان دوره |
| انتقال داخلی (خرید بین‌استانی) | ۱۰ روز | △ (شرطی) | تأیید پلیس راهور + دلایل مستند (خرابی، بلایای طبیعی) |
⚠️ هشدار قانونی 1404:
- تردد پس از انقضای مهلت: جریمه روزانه ۱۰% ارزش خودرو (طبق ماده ۲۰۳ قانون گمرک) 1.
- عدم خروج خودرو: ضبط قطعی توسط گمرک پس از ۳۰ روز تأخیر (ماده ۲۰۷ قانون گمرک).
مراحل تمدید مجوز تردد در سال 1404
تمدید مجوز تردد خودروهای گذر موقت در سال 1404 فرآیندی غیرخودکار، مشروط و پیچیده است که تنها در موارد استثنایی و با ارائه دلایل مستند و موجه امکان‌پذیر می‌باشد. بر اساس آخرین دستورالعمل‌های گمرک و پلیس راهور، این فرآیند نه تنها نیازمند تأیید همزمان دو نهاد (گمرک و راهور) است، بلکه مستلزم پرداخت هزینه‌های سنگین و رعایت مهلت‌های قانونی پیش‌از انقضای مجوز اولیه می‌باشد. هرگونه تأخیر یا نقص در مدارک، منجر به ابطال درخواست یا تشدید جرائم خواهد شد.
۱. مراجعه به گمرک مرزی یا دفتر مرکزی
- ارائه درخواست کتبی با دلایل توجیهی (بیماری، حوادث طبیعی، تعمیرات)
- مدارک ضروری:
- گذرنامه و ویزا
- بیمه‌نامه معتبر
- گزارش پلیس (در صورت تصادف/خرابی)
۲. اخذ موافقت پلیس راهور ناجا
- استعلام تخلفات رانندگی از سامانه‌ی راهور
- بازرسی فنی خودرو در مراکز معاینه فنی معتبر
- تأییدیه‌ی عدم تعلیق گواهینامه
۳. پرداخت هزینه‌های جدید تمدید
- عوارض گمرکی: ۵۰% نرخ روز خودرو (برای هر ماه تمدید) 1
- هزینه‌های اداری: ۵۰۰٬۰۰۰ تا ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان (مصوب 1403)
۴. دریافت پلاک/برچسب جدید
- الصاق برچسب تمدید روی شیشه جلو (با درج تاریخ انقضای جدید)
- ثبت اطلاعات در سامانه‌ی یکپارچه‌ی گمرک و راهور
⏱️ زمان انجام فرآیند: ۷ تا ۱۴ روز کاری
جرایم و عواقب تردد غیرمجاز در 1404
تخلف از قوانین گذر موقت، پیامدهای سنگین مالی و قضایی دارد:
لیست جرائم مصوب 1404 16
- ✅ جریمه نقدی روزانه: ۱۰% ارزش کارشناسی خودرو (حداقل روزانه ۲۰۰ میلیون تومان)
- ✅ توقیف خودرو: نگهداری در پارکینگ‌های گمرکی با هزینه‌ی روزانه ۵۰۰٬۰۰۰ تومان
- ✅ ضبط خودرو: پس از ۳۰ روز تاخیر (طبق ماده ۲۰۷ قانون گمرک)
- ✅ ممنوعیت ورود مجدد: برای مالک/راننده به مدت ۲ تا ۵ سال
- ✅ ابطال مجوز اقامت: برای ایرانیان مقیم خارج
سوالات متداول (FAQ)
۱. آیا فروش خودروهای گذر موقت در ایران مجاز است؟
خیر. هرگونه خریدوفروش = ضبط خودرو + حبس مالک تا ۶ ماه (طبق ماده ۸۲ قانون امور گمرکی) 1.
۲. محدودیت تردد در شهرها چگونه است؟
- تهران/اصفهان/مشهد: ممنوعیت تردد در طرح ترافیک و زوج‌و‌فرد
- مناطق مرزی: ممنوعیت تردد بدون مجوز ویژه
۳. آیا تبدیل به پلاک دائم ممکن است؟
فقط برای:
- خودروهای نمایشگاهی با مجوز وزارت صنعت
- خودروهای ایرانیان مقیم خارج پس از پرداخت ۱۰۰% عوارض گمرکی 6
مزایا و معایب استفاده از خودروهای گذر موقت
برای درک بهتر این شیوه استفاده از خودرو، بهتر است مزایا و معایب آن را در کنار هم بررسی کنیم.
مزایا
- دسترسی به خودروهای لوکس یا خاص
- عدم نیاز به پرداخت کامل عوارض گمرکی
- تردد موقت برای مناسبت‌ها یا رویدادهای خاص
- مناسب برای گردشگران و ایرانیان مقیم خارج
معایب
- محدودیت زمانی برای تردد
- هزینه‌های بالا برای تمدید یا تخلف
- عدم امکان فروش یا نقل و انتقال قانونی
- برخورد سخت‌گیرانه پلیس و گمرک با تخلفات
جمع بندی و توصیه نهایی به علاقه‌مندان خودرو گذر موقت
استفاده از خودروهای گذر موقت، هرچند جذاب، نیازمند آگاهی کامل از قوانین پیچیده‌ی گمرکی و راهنمایی‌رانندگی است:
- زمان‌بندی دقیق: حداکثر استفاده از مهلت ۳ ماهه بدون نیاز به تمدید.
- پرهیز از فروش: خودروی گذر موقت دارایی موقت است نه دائم!
- پایش جرائم: استعلام روزانه‌ی تخلفات در سامانه‌ی راهور.
- مشاوره تخصصی: همکاری با وکلای گمرکی برای جلوگیری از خطاهای حقوقی.
✳️ توصیه نهایی:
«هیچ لذت رانندگی با خودروی لوکس، ارزش ریسک جریمه‌های میلیاردی یا ضبط خودرو را ندارد. پیش از اقدام، حتماً با کارشناس رسمی گمرک مشورت کنید.»